Pengenalan
Aktiviti pertanian memerlukan
penggunaan kawasan tanah yang besar, yang membezakan ia daripada kebanyakan aktiviti
ekonomi yang lain seperti aktiviti perindustrian dan perkhidmatan. Tanah adalah
sumber asas yang menyokong pengeluaran semua komoditi pertanian termasuk
ternakan kerana mereka bergantung kepada tanah untuk menghasilkan makanan
ternakan seperti rumput dan bijirin. Tanah adalah aset yang paling berharga
dalam aktiviti pertanian. Satu relong tanah sawah di Kedah dan Perlis misalnya
boleh mencecah harga di antara RM25,000 hingga RM30,000. Faktor-faktor seperti kadar
faedah yang tinggi, keadaan musim (seperti kemarau atau hujan), dan harga komoditi (seperti
getah dan kelapa sawit) boleh mempengaruhi harga tanah dan ladang. Apabila harga getah tinggi, maka harga tanah yang ditanam dengan pokok getah juga tinggi, begitulah sebaliknya (ceteris paribus). Mereka yang
mempunyai beban kewangan atau berhasrat membuat pelaburan baru atau tambahan kebiasaannya akan menggunakan tanah sebagai cagaran
untuk mendapatkan pinjaman dari institusi kewangan.
Faktor-faktor yang mempengaruhi nilai tanah
Beberapa faktor penting
mempengaruhi nilai pasaran tanah. Potensi keuntungan seekar tanah daripada aktiviti
pengeluaran makanan, galian atau apabila ditukar kepada kawasan perumahan atau
perindustrian boleh mempengaruhi nilai tanah. Peningkatan permintaan untuk
makanan dan peningkatan harga komoditi pertanian seperti getah dan kelapa sawit
telah mempengaruhi peningkatan harga tanah pertanian di Malaysia. Peningkatan
dalam nilai tanah ladang kebiasaannya seiring dengan kadar inflasi, menjadikan
pemilikan tanah pelindung nilai yang baik terhadap inflasi. Kadar faedah dan
kadar pulangan daripada pelaburan lain juga boleh memberi kesan kepada
permintaan dan harga tanah ladang.
Di sesetengah kawasan,
perbandaran telah mempengaruhi nilai tanah, di mana terdapat sebilangan tanah
pertanian telah dijual kepada pemaju untuk tujuan pembinaan kawasan penempatan,
perniagaan dan perkhidmatan seperti sekolah, bank, pusat pentadbiran dan pusat
rekreasi. Contoh yang baik di Malaysia ialah kawasan pentadbiran Kerajaan Pusat
di Putrajaya. Proses perbandaran boleh memberi kesan negatif kepada aktiviti pertanian
secara keseluruhan dan kualiti hidup di kawasan luar bandar. Perbandaran juga
boleh membawa kepada konflik antara jiran petani dan petani disebabkan oleh
kenderaan pertanian bergerak perlahan di jalan raya, atau aktiviti pertanian
menghasilkan bunyi bising dan masalah bau yang tidak menyenankgan seperti di
kawasan penternakan lembu dan ayam. Walau bagaimanapun, sesetengah pemilik
tanah mungkin sangat gembira dengan nilai tanah yang meningkat kerana ia
meningkatkan nilai kekayaan mereka yang boleh digunakan ketika masa persaraan
nanti. Jarak ke kawasan bandar juga membolehkan pengeluar untuk mencari potensi
pasaran yang menguntungkan, memudahkan peluang mendapatkan pekerja ladang, dan
potensti untuk ahli keluarga yang tidak bekerja di sektor pertanian untuk
bekerja di sektor industi dan perkhidmatan yang terdapat di kawasan bandar.
Walaupun pelabur bukan
ladang dan pemaju telah menjadi pembeli utama kawasan tanah pertanian yang
strategik terutama di Semenanjung Malaysia, ada juga pelabur besar yang telah
membuat pelaburan di tanah pertanian di Sabah dan Sarawak yang masih kompetitif
dari segi harga dan berpotensi untuk dibangunkan. Syarikat ladang besar seperti
Tradewinds dan Sime Darby mengembangkan saiz operasi mereka di kawasan-kawasan
pertanian baru bertujuan untuk meningkatkan kepelbagaian aktiviti ekonomi,
menambahkan sumber pendapatan dan mengambil kesempatan daripada penggunaan teknologi
yang berskala besar. Mereka menyedari faedah ekonomi bidangan syarikat mereka boleh
dicapai dengan operasi yang lebih besar dan mendapat faedah kesan daripada
peningkatan nilai tanah ke atas nilai ekuiti mereka.
Ekonomi penggunaan dan pengurusan tanah
Tanah mempunyai beberapa
ciri-ciri unik yang tidak boleh ditemui dalam faktor-faktor pengeluaran yang
lain seperti buruh dan modal.
Tanah adalah sumber yang
kekal yang tidak akan susut nilai dengan syarat kesuburan tanah dikekalkan dan
langkah-langkah perlindungan yang sesuai dibuat. Pengurusan yang betul bukan
sahaja akan mengekalkan produktiviti yang ada pada tanah tetapi juga boleh
memperbaiki produktiviti tanah tersebut. Tanah adalah produktif dalam keadaan semulajadinya
menghasilkan kayu dan rumput tetapi usaha-usaha pengurusan oleh petani dan
peladang telah meningkatkan produktiviti tanah tersebut apabila ditukar kepada
tanah pertanian seperti ditanam dengan sayur-sayuran, buah-buahan atau tanaman komoditi seperti kelapa sawit. Usaha pembangunan kawasan FELDA pada tahun 1970an misalnya telah banyak membantu program pembasmian kemiskinan dan penyusunan semula masyarakat yang dijalankan oleh kerajaan. Masyarakat luar bandar yang tidak bertanah telah diberi 10 ekar tanah dan membolehkan mereka mendapat peluang pekerjaan dan melakukan aktiviti yang produktif. Produktiviti dari penggunaan tanah dapat ditingkatkan dengan cara melaksanakan
aktiviti perparitan, amalan pemuliharaan yang baik, pengairan, pengenalan
spesies tumbuhan yang baru dan lebih baik, dan penggunaan batu kapur dan baja. Hasil
dari tanah yang dibangunkan untuk aktiviti pertanian sering berubah kesan daripada
pelbagai aktiviti yang meningkatkan kualiti tanah ini.
Setiap
tanah pertanian mempunyai peraturan tertentu yang menhalang pengubahsuaian
tanah pertanian kepada kawasan penempatan atau perindustrian. Peraturan ini
dibuat untuk mengelakkan kawasan tanah pertanian diubah dengan mudah kepada
aktiviti ekonomi yang lain. Begitu juga tanah kekal di sesuatu tempat tertentu,
walau bagaimanapun benih, baja, air, dan input lain boleh diangkut ke kawasan tanah
dan digabungkan dengannya untuk menghasilkan tanaman dan ternakan.
Setiap tanah ladang juga adalah unik. Sebidang tanah ladang yang besar kebiasaannya mengandungi dua atau lebih jenis tanah yang berbeza, dan memberikan keadaan kesesuaian tanaman yang berbeza pula. Sesetengah kawasan sesuai untuk tanaman getah, manakala sesetengah kawasan sesuai dengan tanaman padi, durian, manggis dan koko. Tanaman ini pula perlu dikaitkan dengan keadaan cuaca. Tanaman buah harum manis yang dianggap sebagai raja buah mangga sekarang ini kerana harganya yang tinggi di pasaran sehingga mencecah RM20 sekilogram hanya sesuai ditanam di Perlis kerana kesesuaian tanah dan keadaan cuacanya yang panas. Topografi, saliran, bahan organik, dan kejadian bencana alam seperti banjir, angin dan hakisan air adalah faktor-faktor lain yang saling berkaitan untuk menyebabkan nilai tanah berbeza antara satu kawasan dengan kawasan yang lain.
Sumber
tanah yang sesuai untuk pengeluaran pertanian pada dasarnya tetap, walaupun sebahagian kecil dari tanah ladang yang ada mungkin diperlukan untuk diubah kepada
kawasan pengairan, pembersihan atau aktiviti bukan peladangan. Ini menjadikan
harga tanah sangat sensitif kepada perubahan dalam permintaan kepada produk
yang dihasilkannya. Sebagai contoh, apabila harga getah meningkat, maka harga
tanah yang ditanam dengan pokok getah akan meningkat. Begitu juga harga tanah
sawah meningkat hingga mencapai RM25,000 hingga RM30,000 serelong sekarang
kerana permintaan beras dan seterusnya harga padi yang berterusan meningkat. Tidak seperti input pertanian
yang lain, input tanah tidak boleh ditambah keluasannya apabila berlaku
peningkatan permintaan terhadap tanah. Oleh itu, perubahan dalam keuntungan
pertanian adalah akhirnya ditentukan oleh harga tanah dan sewa, dan pemilik
tanah mendapat manfaat atau kerugian ekonomi dari aktiviti yang dijalankan
terhadap tanah yang dimiliki atau disewa.
Perancangan penggunaan tanah
Perbezaan dalam kualiti tanah mengikut kawasan menyebabkan keperluan
kepada inventori lengkap terhadap tanah yang hendak dimajukan dibuat seperti jenis
tanah, system perparitan yang ada, keadaan kecerunan, dan kesuburan tanah. Dengan
mendapatkan maklumat-maklumat yang disebutkan, perancangan bagaimana
menggunakan tanah tersebut dengan cara terbaik dan menguntungkan boleh dibuat.
Perancangan keseluruhan ladang sering melibatkan usaha memaksimumkan pulangan
kepada sumber tanah yang terhad. Sifat tetap tanah dalam jangka pendek
menjadikan permulaan bagi kebanyakan usaha perancangan penggunaan tanah.
Penggunaan tanah dipengaruhi oleh perbezaan serantau
dalam produktiviti tanah. Walau dalam sesebuah kawasan, nilai tanah ladang
boleh berbeza bergantung kepada kualiti tanah, jarak dengan kawasan bandar, dan
sama ada wujud system pengairan yang baik. Walau bagaimanapun, penggunaan yang
paling menguntungkan untuk tanah juga bergantung kepada harga komoditi yang
boleh ditanam di sesuatu kawasan dan teknologi pengeluaran. Kedua-duanya boleh
berubah mengikut masa dan membawa perubahan dalam penggunaan tanah. Pengeluaran
kelapa sawit telah meningkat menggantikan kawasan tanaman getah. Begitu juga
banyak kawasan hutan di Pahang, Sabah dan Sarawak telah dimajukan dan dijadikan
kawasan tanaman kelapa sawit. Kawasan tanaman sayur-sayuran di Cameron Highland
telah meningkat disebabkan peningkatan permintaan terhadap sayur-sayuran,
sebaliknya kawasan tanaman bunga-bungaan semakin berkurangan, Perkembangan
pengairan telah mengubah bekas kawasan ragut ternakan menjadi kawasan-kawasan
penting pengeluaran hasil tanaman di Amerika Syarikat. Semua perubahan ini
boleh diperhatikan dipengaruhi oleh perubahan dalam harga relatif produk dan
input pertanian, teknologi baru, dan persaingan untuk kegunaan tanah.
No comments:
Post a Comment